Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, việc chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mà đã trở thành yếu tố sống còn của mọi doanh nghiệp. Một trong những công nghệ cốt lõi, đóng vai trò nền tảng cho quá trình này chính là Công nghệ Nhận dạng Ký tự Quang học (OCR – Optical Character Recognition). OCR mở ra khả năng “đọc hiểu” và chuyển đổi mọi loại tài liệu từ dạng hình ảnh sang văn bản số hóa, giúp tự động hóa quy trình và giải phóng doanh nghiệp khỏi gánh nặng giấy tờ thủ công.
Nội dung bài viết
Công nghệ nhận dạng ký tự quang học OCR là gì?
Công nghệ nhận dạng ký tự quang học OCR là một giải pháp công nghệ tiên tiến sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận diện và trích xuất văn bản từ các tệp hình ảnh hoặc tài liệu được quét (scanned documents). Dù là chữ viết tay, chữ đánh máy trên hóa đơn, hợp đồng, hay bất kỳ loại giấy tờ nào, OCR đều có thể chuyển đổi chúng thành định dạng văn bản có thể tìm kiếm, chỉnh sửa và lưu trữ trên máy tính.
Nói một cách đơn giản, OCR hoạt động như một “con mắt” và “bộ não” kỹ thuật số, giúp máy tính có thể “đọc” và hiểu được nội dung bên trong một hình ảnh.
Ứng dụng vượt trội của công nghệ OCR trong mọi lĩnh vực
Sự linh hoạt và hiệu quả đã giúp công nghệ OCR được ứng dụng rộng rãi, mang lại những lợi ích thiết thực cho nhiều ngành nghề:
– Hành chính & Văn phòng:
Số hóa hồ sơ: Chuyển đổi hàng loạt tài liệu giấy thành kho lưu trữ số, dễ dàng tìm kiếm và quản lý.
+ Tự động hóa nhập liệu: Trích xuất thông tin tự động từ hóa đơn, biểu mẫu, hợp đồng để nhập vào hệ thống phần mềm (ERP, CRM).
– Ngân hàng & Tài chính:
+ Xác thực khách hàng (eKYC): Tự động trích xuất thông tin từ CCCD, hộ chiếu để mở tài khoản trực tuyến.
+ Xử lý giao dịch: Nhận dạng và xử lý thông tin trên séc, phiếu thu, phiếu chi một cách nhanh chóng và chính xác.
– Giáo dục:
+ Chấm điểm tự động: Hỗ trợ chấm thi trắc nghiệm và cả tự luận với các mô hình AI tiên tiến.
+ Số hóa tài liệu: Chuyển sách giáo khoa, tài liệu tham khảo thành phiên bản điện tử để phục vụ học tập và giảng dạy.
– Y tế: Quản lý hồ sơ bệnh án giúp số hóa bệnh án giấy, kết quả xét nghiệm, đơn thuốc giúp bác sĩ dễ dàng truy cập và tra cứu thông tin bệnh nhân.
Công nghệ OCR hoạt động như thế nào?
Quy trình hoạt động của một hệ thống OCR chuyên nghiệp thường bao gồm ba giai đoạn chính:
- Tiền xử lý hình ảnh: Hình ảnh đầu vào được làm sạch, xoay thẳng, điều chỉnh độ sáng và độ tương phản để đạt chất lượng tốt nhất cho việc nhận dạng.
- Nhận dạng ký tự: Các thuật toán AI và học máy (Machine Learning) sẽ phân tích hình ảnh, xác định vị trí của từng dòng, từng chữ và từng ký tự. Sau đó, mô hình sẽ đối chiếu và nhận diện ký tự đó là gì (ví dụ: ‘A’, ‘b’, ‘9’, ‘g’).
- Hậu xử lý và xuất dữ liệu: Sau khi nhận dạng, hệ thống sẽ kiểm tra lại lỗi chính tả, ngữ pháp và định dạng lại văn bản theo cấu trúc. Cuối cùng, dữ liệu được trích xuất sẽ được xuất ra dưới dạng văn bản có thể chỉnh sửa (Word, Excel, JSON,…) và sẵn sàng để tích hợp vào các hệ thống phần mềm khác thông qua API.
Viettel AI ứng dụng và phát triển sản phẩm từ công nghệ OCR
Vượt qua nhiều thách thức đặc thù của ngôn ngữ, công nghệ nhận diện chữ viết tay Tiếng Việt do Trung tâm Dịch vụ dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo Viettel (Viettel AI) phát triển đã ghi dấu ấn mạnh mẽ khi được vinh danh tại Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam (VIFOTEC) 2024. Đây là thành quả của công trình nghiên cứu chuyên sâu nhằm “Phát triển công nghệ trích xuất thông tin từ ảnh văn bản có đa dạng bố cục, bảng biểu và chữ viết tay tiếng Việt”.
Được xây dựng trên nền tảng công nghệ nhận dạng ký tự quang học (OCR) tiên tiến, giải pháp của Viettel AI không chỉ xử lý chữ đánh máy mà còn có khả năng “đọc hiểu” và số hóa chính xác lên đến 90% đối với chữ viết tay phức tạp của người Việt, kể cả trên các tài liệu có bố cục lộn xộn. Đột phá này mở ra tiềm năng ứng dụng to lớn trong nhiều lĩnh vực như tài chính – ngân hàng, hành chính công, y tế và giáo dục, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số quốc gia, tự động hóa quy trình và nâng cao hiệu quả hoạt động cho các tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam.
Công nghệ nhận dạng ký tự quang học OCR không chỉ là một công cụ chuyển đổi văn bản đơn thuần. Nó là nền tảng cho quá trình tự động hóa thông minh, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực, giảm thiểu sai sót do nhập liệu thủ công, tăng cường bảo mật và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đầu tư vào OCR chính là bước đi chiến lược giúp doanh nghiệp vững vàng tiến vào tương lai số.